Ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng sống của người nông dân. Trong 19 tiêu chí qui định theo Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, vấn đề môi trường thuộc tiêu chí 17; trong đó, có nói đến 5 nội dung, đó là: Tỷ lệ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia; Các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường; Không có các hoạt động gây suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp; Nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch; Chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định.

            Tại nhiều nơi, người dân vẫn không có thói quen phân loại và thu gom rác lại để xử lý. Chất thải chăn nuôi bị đẩy ra cống rãnh, cùng với hệ thống nhà vệ sinh tự hoại, nước thải sinh hoạt cũng chảy theo ra cống rãnh gây ô nhiễm nguồn nước mặt, ao hồ, lâu dần ngấm xuống làm ô nhiễm nguồn nước ngầm mà nguồn nước ngầm hiện nay vẫn là nguồn nước sinh hoạt chính của người dân.

            Rác thải sinh hoạt sau khi thu gom tuy đã được xử lý tại lò đốt rác, nhưng vẫn còn một lượng không nhỏ các loại vỏ lọ hóa chất thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng bị vất bừa bãi xuống kênh mương, cánh đồng đã làm môi trường ngày càng bị ô nhiễm bởi dư lượng hoá chất bảo vệ thực vật còn sót lại trên các bao bì, chai lọ đựng thuốc gây ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước sinh hoạt của người dân.

            Tại các khu công nghiệp, làng nghề ở nông thôn, nguồn nước thải chưa được xử lý vẫn xả trực tiếp ra môi trường, gây ô nhiễm không chỉ khu vực làng nghề mà còn ảnh hưởng nhiều đến các khu vực xung quanh. Rồi theo dòng chảy tự nhiên đem ô nhiễm đi rất xa, ảnh hưởng cả một vùng. Đó là chưa kể đến thói quen thả rông trâu bò, chó… và chất thải của các động vật này vẫn còn nhiều ở ngoài đường, trong các khu vực công cộng…

            Các hộ chăn nuôi gia đình dù đã có biện pháp xử lý môi trường nhưng vẫn không triệt để gây thất thoát xả thải ra môi trường; đó còn chưa kể đến những doanh nghiệp vì lợi nhuận mà “bán rẻ lương tâm”, bất chấp tính mạng và sức khỏe của người dân, còn có hành vi che giấu sai phạm gây hậu quả nghiêm trọng.

            Mặt khác, các cơ sở sản xuất kinh doanh đa phần nhỏ lẻ, vốn ít, công nghệ lạc hậu, việc xử lý môi trường là tự phát, chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường; các làng nghề chưa được quy hoạch, gây ô nhiễm môi trường; ý thức của chủ doanh nghiệp chưa cao, còn tư tưởng chạy theo lợi nhuận ... là những nguy cơ gây ảnh hưởng đến môi trường.

            Mặt trái và hệ lụy của quá trình đô thị hoá tăng nhanh đã tác động rất lớn đến môi trường và biến đổi khí hậu, trong đó không thể tránh khỏi việc môi trường sống của con người đang bị đe dọa, suy thoái nghiêm trọng bởi ô nhiễm từ các chất thải, nước thải của các khu công nghiệp, làng nghề, khu dân cư ... Vì vậy, việc xây dựng nông thôn mới đặt ra mục tiêu, tiêu chí cho các vùng nông thôn cũng vừa là thách thức vừa là động lực, là cơ hội để bộ mặt nông thôn khởi sắc trên đà phát triển. Song, vấn đề cốt lõi là suy nghĩ và hành xử đúng mực của con người đối với thiên nhiên, môi trường.

(Nguyễn Quang Phú:  Cán bộ Địa chính – XD NTM)